Akciğer kanseri, toplumumuzda oldukça yaygın olan ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Dünyada her yıl bir milyon kişi akciğer kanserinden hayatını kaybetmektedir. Kanser, akciğer hücrelerinin kontrolsüz çoğalması sonucunda meydana gelir. Yalnızca çoğaldığı yerde kalmayıp komşu hücrelerine sıçrayarak da yayılımını devam ettirir.
Bilinen en yaygın akciğer kanseri nedeni sigaradır. Bunun yanında sigara içmeyen insanlar da kansere yakalanabilmektedir. Diğer nedenlere bakacak olursak bazı maddelerin kanser riskini artırdığı verilerde mevcuttur. Bu maddeler, içme sularındaki arsenik maddesi, radon gazı, asbesttir. Havada yer alan ve kirliliğine neden olan maddeler de vardır. Ayrıca verem gibi diğer akciğer hastalıkları da risk faktörleri arasında yer alır. Genetiğin de etkisi akciğer kanserine yakalanma olasılığının bir diğer nedeni olarak araştırmalarda yer almaktadır.
Akciğere zarar veren bu çoğalan hücreler küçük hücreli ve küçük hücreli olmayan olmak üzere ikiye ayrılır. Küçük hücreli akciğer kanserinin nedeninin çoğunlukla sigaradan kaynaklı olduğu saptanmıştır. Kanser vakalarının %15 ini oluşturur. Akciğer kanserinin tiplerine bakıldığında küçük hücreli olanların lenf yoluyla kanda yayılımı daha hızlıdır. Küçük hücreli olan ve olmayan kanseri tipleri primer akciğer kanseri iken, akciğer dışında başka bir yerde oluşan ve akciğere sıçrayan kanserler sekonder akciğer kanseri olarak adlandırılır. Örneğin, meme kanserine sahip olan bir insanda kanser hücreleri akciğere sıçrayabilir.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinin ise birkaç türü bulunur. Bu türler kanser hücresinin şekline ve görüntüsüne göre farklılık gösterir ve farklı yollarda yayılım gösterirler. Bu türler; skuamoz hücreli karnisom, büyük hücreli karsinom, adenokarsinom, pleomorfik, sarkomatoid veya sarkomatöz karsinom, adenoskuamoz karsinom, karsinoid tümördür. Mikroskopla incelenir ve yapılarına bakılarak kanserin türü teşhis edilir.
Akciğer kanseri belirtileri nelerdir?
Akciğer kanseri belirtileri , kanser hücrelerinin yayılım gösterdiği yere göre farklılıklar gösterir. Akciğerde brons, bronşiol, alveol, plevralar bulunur ve loblara ayrılır. Kanser hücreleri bunlardan herhangi birinde yayılım göstermeye başlayabilir. Akciğer kanseri belirtileri grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonuyla karıştırılabilir. O yüzden belirtiler geçmediği takdirde mutlaka doktora başvurulması gerekir.
- İnatçı ve sürekli öksürük
- Ateş
- Göğüste ağrı
- Anormal seste solunum
- Nefes darlığı (sıvı oluşması ve sıvının akciğerlere baskı yapması sonucu )
- Nefes almada güçlük (ağrı ve baskı hissi)
- Öksürükten kan veya balgam gelmesi
- İştahın azalması ve kilo kaybı
- Göğüs enfeksiyonu
- Ses kısılması
Akciğer kanseri belirti vermeden de ilerleyebilir. Akciğerler görüntülendiğinde kanser bulgularına rastlanır. Bu yüzden herhangi bir zamanda belirtiler olmasa da akciğer röntgeni çektirmekte fayda vardır.
Akciğer kanserinin tedavisi var mıdır?
Kanserin tedavisi erken dönemde farkedilen kanser hücrelerinde daha etkilidir. Tedavi kanserin yayılım gösterdiği yere, mevcut belirtilere ve kanser hücrelerinin tipine göre farklılık göstermektedir.
Akciğer kanserinin cerrahi tedavisi
Müdahelenin tipi, hücrelerin boyutuna göre farklılaşır. Kanser hücrelerinin yayılmasını engellemek amacıyla akciğerden parça alınır. Bu parça küçük de olabilir, akciğerin bir lobu da alınabilir. Hatta akciğerin tamamı çıkarılabilir. Eğer bir lobu alınırsa buna lobektomi, akciğerlerden birinin alınmasına karar verilirse bu ameliyata pnomonektomi adı verilir. Tüm kanser hücreleri ameliyatla çıkarılmaya uygun değildir. Cerrahi işlem sonrasında geriye kalan kanserli hücrelerinin var olabileceği ihtimaline karşı tamamlayıcı tedavi olan kemoterapi ve radyasyon tedavisi önerilebilir.
Aşı tedavisi
Ülkemizde yaygın olmayan bu tedavi yöntemi son yıllarda akciğer kanserinden kurtulmak için Avrupa’da kullanılıyor. Üstelik kemoterapi ve radyasyon yöntemleriyle karşılaştırıldığında yan etkisinin daha az olduğu tespit edilmiş ve öncelikli olarak kullanılması gerektiği savunuluyor. Akciğer kanseri aşısı olarak adlandırılan bu aşı vücudun kendi bağışıklık sisteminin kanserli hücrelerle savaşmasını sağlıyor. Fakat yalnızca dördüncü evre akciğer kanserine( iki akciğer de kanserli ve çevre organlara sıçramış) çözüm olarak uygulanmaktadır.